لیزر شبکیه
لیزر شبکیه یک روش درمانی پیشرفته است که برای درمان بیماریهای مختلف شبکیه چشم استفاده میگردد. در این روش، پرتوهای لیزر به صورت متمرکز بر روی شبکیه چشم قرار میگیرند. لیزرهای شبکیه به گونهای خاص طراحی شدهاند تا بتوانند از طریق بافتی غیر از شبکیه ( عدسی و قرنیه چشم ) بدون آسیب رساندن به آنها عبور کنند.
لیزر شبکیه در درمان بیماریهای مختلفی مانند رتینوپاتی دیابتی، انسداد ورید شبکیه، دژنراسیون ماکولا، جداشدگی شبکیه و تومورهای چشمی استفاده میشود. این روش درمانی به طور معمول در مطب و کلینیکهای چشم انجام میگیرد و قبل از لیزر با استفاده از قطرههای چشمی، ناحیه مورد نظر بیحس میشود. معمولا مدت زمان استفاده از لیزر شبکیه تنها چند دقیقه طول کشیده و بیماران میتوانند بلافاصله پس از آن، به خانه بروند و روز بعد به کار و سایر فعالیتهای روزانه بازگردند.

آیا لیزر شبکیه روشهای مختلف دارد؟
روشهای مختلف لیزر شبکیه در درمان بسیاری از بیماریهای شبکیه چشم استفاده میگردند. برخی از این روشها عبارتند از:
Pan Retinal Photocoagulation ( PRP ): این روش برای درمان افراد دیابتی که رگزایی دارند استفاده میشود. در این روش با استفاده از لیزر در قسمت بزرگی از شبکیه، عروق غیر طبیعی و عوامل تولید کننده عروق جدید از بین میرود. فوتوکوآگولاسیون با لیزر، یک روش قدیمیتر بوده که عروق خونی جدید را تخریب و از نشت خون و مایعات جلوگیری کرده و باعث بهبود بیماران میشود.
Focal Grid: این نوع لیزر برای درمان ورم شبکیه به کار میرود. در بیماران مبتلا به رتینوپاتی دیابتی یکی از مهمترین علل فقدان بینایی، بروز تورم در ناحیه ماکولا میباشد. این نوع از لیزر بر روی بخشهایی از شبکیه که دارای تورم میباشند انجام میشود. هدف فتوکوآگولاسیون این است که از عبور مایعات از پارگی و جدا شدن شبکیه جلوگیری میکند. معمولا این روش درمانی تنها چند دقیقه زمان میبرد.
Photodynamic Therapy ( PDT ): در این روش، دارویی حساس به نور، داخل رگ دست تزریق میشود. هنگامی که دارو در ضایعات (عروق غیر نرمال) چشم جمع شد، قطره بیحسی داخل چشم ریخته شده و لنز مخصوصی برای انجام لیزر پیدیتی روی چشم قرار میگیرد. با تابش لیزر، داروی جمعشده در مناطق درگیر با عارضه که بر اساس نتایج تصویربرداریها مشخص شدهاند، فعال میشود. این اقدام باعث بسته شدن عروق مشکلدار و درمان بیماری شبکیه شده و از پیشرفت بیماری جلوگیری میکند. درمان فتودینامیک یک روش جدید بوده که ابتدا به دست بیمار دارو مخصوص تزریق و سپس آن را با یک لیزر غیر حرارتی فعال میکنند. این واکنش شیمیایی ایجاد شده عروق خونی غیر طبیعی را از بین میبرد و میتواند در بیمارانی که عروق خونی آنها در نزدیکی مرکز ماکولا قرار دارند مناسب باشد.
هر یک از این روشها با توجه به نوع بیماری و شرایط بیمار توسط چشمپزشک تجویز میشود.
اقدامات قبل و بعد
مراقبتهای قبل از لیزر کپسولوتومی
قبل از لیزردرمانی، با استفاده از قطرههای بیحس کننده و گشاد کننده مردمک، چشمها بیحس و مردکها کاملا باز میشود. معمولا تا 2 ساعت پس از آن دید تار میباشد، بنابراین وجود همراه با بیمار ضروری است.
• زمان انجام لیزر کپسولوتومی به میزان کدر شدن کپسول و نظر چشم پزشک بستگی دارد.
• فرد ممکن است پس از لیزر کپسولوتومی ذرات شناور ببیند که پس از مدتی بر طرف میشوند.
• همانطور که قبلا توضیح دادیم، لیزر کپسولوتومی به صورت سرپایی انجام میگردد و تنها چند دقیقه زمان میبرد. در هنگام تابش لیزر، لنز داخل چشمی آسیبی نمیبیند.
مراقبتهای بعد از لیزر کپسولوتومی
• پرهیز از رانندگی
• پس از لیزر شبکیه و هنگام ورود به فضای باز حتما از عینک آفتابی استاندارد استفاده کنید، زیرا مردمک چشمها باز است.
• در صورت لزوم و با تجویز متخصص چشم قطرههای کاهنده فشار داخل چشم و قطرههای ضد التهاب استفاده گردد. معمولا قطره و داروهای حاوی آنتیبیوتیک پس از کپسولوتومی ضرورت ندارد.
سوالات متداول
آیا لیزر شبکیه نیاز به بیش از یک جلسه دارد؟
با توجه به نظر پزشک و برای برخی افراد، جهت کنترل مشکلات بینایی و جلوگیری از آسیب بیشتر به بینایی فرد، ممکن است بیش از یک جلسه لیزر شبکیه نیاز باشد.
آیا مشاهده جرقه در زمان درمان با لیزر شبکیه طبیعی است؟
بله، معمولا بیماران در مراحلی از درمان، جرقههای نورانی مشاهده میکنند.
آیا بعد از لیزر میتوان به فعالیتهای روزمره و ورزشی پرداخت؟
هیچ محدودیتی برای انجام فعالیتهای روزمره وجود ندارد. در صورت انجام ورزشهای خاص، حتما با چشم پزشک خود مشورت کنید.