عمل لیزیک در دوران شیردهی

عمل چشم در شیردهی؛ آری یا خیر؟

بسیاری از مادران پس از زایمان، با چالش‌های جدیدی روبرو می‌شوند که استفاده از عینک یا لنز را دشوارتر می‌کند. بیدار شدن‌های مکرر شبانه برای شیردهی، نگرانی از شکسته شدن عینک توسط نوزاد و خستگی چشم ناشی از کم‌خوابی، همگی باعث می‌شوند که تقاضا برای عمل حذف عینک در مشهد و سایر شهرها در بین مادران جوان افزایش یابد.

اما سوال اصلی اینجاست: آیا تغییرات هورمونی دوران شیردهی بر نتیجه عمل تاثیر منفی می‌گذارد؟ آیا قطره‌های چشمی برای نوزاد مضر هستند؟ در گذشته، پاسخ اکثر پزشکان به این عمل در دوران شیردهی “منفی” بود. اما امروزه، با پیشرفت تکنولوژی و انجام تحقیقات دقیق‌تر، از جمله مطالعاتی که توسط برجسته‌ترین متخصصین انجام شده، این دیدگاه در حال تغییر است. در این مقاله، با تکیه بر جدیدترین یافته‌های علمی، به تمام نگرانی‌های شما پاسخ می‌دهیم.

بارداری در مقابل شیردهی

یکی از بزرگترین اشتباهات رایج، یکسان دانستن شرایط «بارداری» و «شیردهی» برای عمل چشم است. از نظر فیزیولوژیک، این دو دوره تفاوت‌های اساسی دارند:

• دوران بارداری: در این دوره، بدن با طوفانی از تغییرات هورمونی (ناشی از جفت)، متابولیک و ایمونولوژیک مواجه است. این تغییرات می‌توانند باعث افزایش ضخامت و انحنای قرنیه و تغییرات موقت در نمره چشم شوند. به همین دلیل، انجام هرگونه عمل لیزری در دوران بارداری ممنوع است.
• دوران شیردهی: در این دوره، هورمون اصلی فعال «پرولاکتین» است. تحقیقات جدید، از جمله پژوهشی که توسط تیم دکتر سیامک زارعی قنواتی انجام شده، نشان می‌دهد که تاثیر پرولاکتین به تنهایی (بدون حضور هورمون‌های جفتی دوران بارداری) لزوماً باعث تغییرات مخرب در نتیجه عمل PRK نمی‌شود.

نکته کلیدی: دسته‌بندی بارداری و شیردهی در یک گروه برای تصمیم‌گیری درباره عمل چشم، از نظر علمی دیگر قابل توجیه نیست.

جدیدترین یافته‌های علمی درباره ایمنی عمل چشم در شیردهی

یک مطالعه هم‌گروهی گذشته‌نگر دقیق که اخیراً انجام شده، نتایج عمل PRK (یکی از رایج‌ترین روش‌های حذف عینک مشابه لیزیک و لازک) را در مادران شیرده بررسی کرده است. نتایج این تحقیق که می‌تواند خیال بسیاری از مادران را راحت کند، به شرح زیر است:

• عدم تاثیر منفی بر بینایی: مقایسه مادران شیرده با زنان غیر شیرده نشان داد که هیچ تفاوت معناداری در حدت بینایی نهایی (دید کامل ۱۰/۱۰) وجود ندارد.
• پایداری نتایج: نتایج انکساری (نمره چشم نهایی) در هر دو گروه شیرده و غیر شیرده یکسان و پایدار بود.
• ایمنی بالا: هیچ عارضه جانبی خاصی که صرفاً ناشی از شیردهی باشد (مانند اِکتازی یا قوز قرنیه) در مادران تحت مطالعه مشاهده نشد.

جدول مقایسه: نتایج عمل در مادران شیرده vs گروه کنترل

برای درک بهتر ایمنی این عمل، نگاهی به خلاصه نتایج پژوهش مذکور می‌اندازیم:

شرایط طلایی برای انجام عمل لیزیک/PRK در دوران شیردهی

اگرچه تحقیقات نشان‌دهنده ایمنی این عمل است، اما این به معنای بی‌گواهی انجام دادن آن نیست. برای اینکه کاندید مناسبی برای عمل حذف عینک در مشهد یا شهر خودتان باشید، باید شرایط زیر را داشته باشید:

1. پایداری نمره چشم: نمره چشم شما باید حداقل به مدت ۳ تا ۶ ماه ثابت مانده باشد.
2. گذشت زمان کافی از زایمان: در مطالعه مذکور، میانگین زمان انجام عمل حدود ۱۱ ماه پس از زایمان بوده است. اکثر جراحان توصیه می‌کنند حداقل ۶ ماه پس از زایمان صبر کنید تا اثرات هورمونی بارداری کاملاً از بین برود.
3. سلامت عمومی چشم: نداشتن بیماری‌های زمینه‌ای مانند قوز قرنیه، گلوکوم یا خشکی چشم شدید بسیار حیاتی است.
4. انتخاب جراح فوق تخصص: با توجه به حساسیت این دوره، مراجعه به بهترین فوق تخصص چشم در مشهد یا شهر محل سکونتتان که تجربه کافی در برخورد با شرایط هورمونی خاص را داشته باشد، ضروری است.

نگرانی‌های دارویی: آیا قطره‌های چشم وارد شیر می‌شوند؟

یکی از دغدغه‌های اصلی مادران، ورود داروهای بی حسی و قطره‌های پس از عمل به شیر نوزاد است.

• قطره‌های بی‌حسی: این قطره‌ها (مانند تتراکائین) فقط در سطح چشم و حین عمل استفاده می‌شوند و جذب سیستمیک آن‌ها بسیار ناچیز است.
• آنتی‌بیوتیک‌ها و استروئیدها: قطره‌هایی مانند لووفلوکساسین و بتامتازون که پس از عمل تجویز می‌شوند، ممکن است جذب اندکی داشته باشند.
• راهکار عملی (بستن مجرای اشکی): مادران می‌توانند بلافاصله پس از ریختن قطره، گوشه داخلی چشم (نزدیک بینی) را به مدت ۱ تا ۲ دقیقه فشار دهند. این کار جذب دارو به داخل بینی و جریان خون را به شدت کاهش می‌دهد و خطری متوجه نوزاد نخواهد بود.

همواره پیش از عمل، لیست کامل داروهای تجویزی را با پزشک اطفال خود نیز چک کنید تا با خیالی آسوده پروسه درمان را طی کنید.

چرا PRK در دوران شیردهی بیشتر توصیه می‌شود؟

در بسیاری از پژوهش‌ها، از جمله مطالعه‌ای که به آن اشاره شد، تمرکز بر روش PRK (یا لازک) بوده است. دلیل این امر ممکن است ساختار بیومکانیکال قرنیه باشد. در دوران شیردهی که ممکن است تغییرات جزئی در ضخامت قرنیه وجود داشته باشد، روش‌های سطحی مانند PRK که نیازی به ایجاد فلپ (لایه برداری عمیق‌تر مانند لیزیک) ندارند، گاهی ایمن‌تر تلقی می‌شوند.

با این حال، تصمیم نهایی بین لیزیک، فمتولیزیک یا PRK باید توسط جراح و بر اساس ضخامت قرنیه و نمره چشم شما گرفته شود.

انتخاب بهترین مرکز و جراح برای مادران شیرده

انتخاب مرکز درمانی مناسب، نیمی از موفقیت عمل است. اگر ساکن شرق کشور هستید، پیدا کردن بهترین کلینیک چشم پزشکی مشهد که تجهیزات پیشرفته توپوگرافی برای ارزیابی دقیق قرنیه مادران را داشته باشد، اولویت دارد.

پزشکانی که در زمینه پژوهش‌های علمی فعال هستند، معمولاً به‌روزترین دیدگاه‌ها را درباره موارد خاص مانند جراحی در دوران شیردهی دارند. به عنوان مثال، تحقیقات دکتر سیامک زارعی قنواتی در زمینه اثرات شیردهی بر نتایج PRK، ایشان را به یکی از مراجع قابل اعتماد در این حوزه تبدیل کرده است. بهره‌مندی از دانش چنین متخصصانی می‌تواند ریسک عمل را به حداقل برساند.

مراقبت‌های ویژه پس از عمل لیزیک برای مادران

دوران نقاهت برای یک مادر شیرده چالش‌برانگیزتر از سایر افراد است:

1. کم‌خوابی: ترمیم قرنیه نیاز به استراحت دارد. سعی کنید در روزهای اول پس از عمل، از اطرافیان برای نگهداری نوزاد کمک بگیرید تا بتوانید چشمان خود را بیشتر بسته نگه دارید.
2. خشکی چشم: اگرچه مطالعه نشان داد خشکی چشم در مادران شیرده بیشتر از بقیه نیست، اما به دلیل خستگی و بیدار ماندن‌های شبانه، استفاده منظم از اشک مصنوعی بدون نگهدارنده بسیار حیاتی است.
3. ایمنی نوزاد: در روزهای اول که دید شما تار است یا لنز پانسمان دارید، در هنگام تعویض پوشک یا حمام کردن نوزاد احتیاط بیشتری کنید.

جمع بندی مقاله عمل لیزیک در دوره شیردهی

تصمیم برای عمل چشم در شیردهی، دیگر یک “نه” قطعی نیست. علم مدرن، به‌ویژه تحقیقاتی مانند پژوهش دکتر سیامک زارعی قنواتی، نشان می‌دهد که اگر نمره چشمتان ثابت شده و حداقل ۶ تا ۹ ماه از زایمان گذشته باشد، می‌توانید کاندیدای ایمنی باشید. مدیریت قطره‌های چشمی نیز با تکنیک‌های ساده امکان‌پذیر است.

چالش اصلی شما نه خودِ عمل، بلکه مدیریت همزمان دوره نقاهت و مراقبت از نوزاد است.

آیا شرایط شما پایدار است؟ برای ارزیابی دقیق وضعیت قرنیه و دریافت مشاوره تخصصی از بهترین فوق تخصص چشم در مشهد، همین امروز اقدام کنید تا بهترین تصمیم را برای راحتی و سلامت چشمان خود بگیرید.